Opvoeding roept altijd veel op bij mensen. Vanuit de Verbindende Communicatie houd ik mij onder andere daarmee bezig. Ik heb zelf twee kinderen, die inmiddels jong-volwassenen zijn. Ik prijs me gelukkig dat ik de Verbindende Communicatie leerde kennen voordat zij in de puberteit kwamen. Mijn zoon zei destijds een keer: ‘Wat begrijp jij pubers goed.’ Ik gloeide van trots en blijdschap. Mijn dochter bracht vaak vriendinnen mee, dan zei ze: ‘Mijn moeder kan goed luisteren, kom maar.’ Ik heb heel weinig strijd met ze gehad en vond alle verhalen van ouders en kinderen in langdurige strijd pijnlijk. Het is niet nodig.
De vraag is: voeden wij wel op in het belang van de kinderen? In de opvoeding worden veel kinderen gespannen voor het karretje van de behoeftes van de ouders. Veel ouders leggen hun kinderen het door hun gewenste gedrag op. Zie zien het als hun taak om de kinderen te leren zich te gedragen. Straf (en beloning) is echter heel kostbaar voor relaties, want wat gebeurt er innerlijk met je kind bij dwang? Bij ieder oordeel of verwijt sluiten ze zich af en dan krijg je de rekening gepresenteerd: een teruggetrokken puber.
Kinderen dragen juist graag bij aan wat ouders gelukkig maakt. Straf is helemaal niet nodig en vertroebelt de relatie. Je wilt als ouder in verbinding blijven. Hoe kan je dat doen, zonder ‘soft’ op te voeden? Je wilt ook geen verwende prinsjes en prinsesjes kweken… Doet het kind iets uit respect, omdat hij/zij jou leuk vindt, of uit angst omdat hij/zij bang voor je is? Liefst het eerste…!
Het kind zien als menselijk wezen met eigen gevoelens en behoeftes, daar oog voor hebben en ook ruimte aan geven, dat is in de Verbindende Communicatie cruciaal. Dat wil niet zeggen dat het kind alles mag doen wat het wil, maar het zorgt wel voor een respectvolle omgang, wederzijds. Het kind wordt gezien. Het mag huilen als het verdriet heeft, omdat het dat ijsje niet krijgt en wordt niet afgestraft met: ‘Zeur niet zo’. Hoeveel volwassenen hebben niet juist daar last van: dat ze niet gezien zijn als kind?
In de Verbindende Communicatie ben je als ouder helder over jouw behoeften. Jij wil dat het kind op tijd, netjes aangekleed, met de juiste spullen in zijn tas op school zit. Het kind wil iets anders, wellicht spelen, of tv-kijken. Helderheid over wat jij wil en empathie hebben voor dat het kind dat iets anders wil, wat nu echter niet kan, voorkomt al heel veel conflicten. TV en speelgoed ’s ochtends buiten beeld houden en de focus richten op een plezierig aankleed- en eetritueel helpt uiteraard ook. Je moet feitelijk problemen voorkomen en voor de rest is het onderhandelen.
Kinderen zijn dus gelijkwaardige mensen! Ze worden echter vaak als ondergeschikt gelabeld, ze worden niet erkend in hun gevoelens, ze krijgen veel veroordelingen over zich heen, waardoor ze mogelijk hun eigenwaarde verliezen. En dan zit daar dus opeens die teruggetrokken puber. Veel ouders lijden daaronder en denken dat het nu eenmaal bij de puberteit hoort. Dat is niet mijn ervaring. Jongeren worden zelfstandiger en gaan meer hun eigen weg en dat kan prima in verbinding, dus in contact met jou.
De kern is dat eigenwaarde cruciaal is voor een mens. Door kinderen te labelen als onaffe volwassenen geef je ze voortdurend de boodschap dat ze niet goed genoeg zijn. Daar zullen zich naar gaan gedragen, want de onbewuste lat is te hoog, onhaalbaar, of ze zullen zich afwenden van jou en hun eigen leven gaan leiden. Eigenwaarde = waarde geven aan dat wat er gewoon is, gevoelens en behoeften erkennen door middel van empathie. En nogmaals: dat is iets anders dan ze hun zin geven.
Vertrouw ze! Vertrouw erop dat jonge mensen de wereld willen ontdekken, vrienden willen, een fijn leven willen: dat geeft ruimte aan kinderen en jongeren om het leven zelf te gaan ontdekken. En tegelijkertijd: wees waakzaam en stel vragen. Wees vooral een leuke, aantrekkelijke, betrokken en betrouwbare ouder en het kind zal je respecteren en de appel zal niet ver van de boom vallen.
Geen saaie congressen meer!
