Van feedback-jeuk naar open oren

Feedback volgens de Geweldloze / Verbindende Communicatie

‘Mag ik je even feedback geven?’ Als ik in een training vraag wat deze uitspraak met mensen
doet, krijg ik meestal het antwoord: acute weerstand. Men hoort de oordelen al over zich
neerdalen. Hierdoor zijn functioneringsgesprekken voor veel mensen ware
gruwelmomenten.

Ook in huis- tuin- en keukensituaties leidt het geven van feedback lang niet altijd tot het
gewenste resultaat. Een enorm nadeel van feedback kan zijn: ik ga jou vertellen wat ik van
jou vind en wat jij kunt verbeteren. Dan zit er machtsongelijkheid in, goed-fout denken en
veroordeling.

Mensen zijn uitermate gevoelige wezens; zodra ze voelen dat ze veroordeeld
worden, zullen ze zich afsluiten. Ze horen de goedbedoelde feedback dus niet eens.
Feedback kan ook een uitermate frustrerend gevoel geven, omdat het een vorm van
terugkijken is op iets wat niet meer ongedaan gemaakt kan worden. Dat kan de ontvanger
het gevoel geven: ik heb het niet goed gedaan en kan het niet meer veranderen. Schuld!
Je hoort daarom tegenwoordig steeds vaker de term ‘feedforward’: vanuit het nu verder kijken.

In de Geweldloze / Verbindende Communicatie gaan we uit van absolute gelijkwaardigheid
en volstrekt oordeelloosheid. Ofwel: je gebruikt je oordelen als signalen van jouw eigen
frustraties, die vertaal je als het ware. Ga op zoek naar wat jij zo graag wil, wat jouw wens is
en communiceer die, in plaats van je oordeel. Ofwel: heb het over jezelf in plaats van over
de ander. Er ontstaat meteen openheid, de sfeer verbetert en de kwaliteit van het werk
stijgt vanzelf mee. Het belangrijkste wat mensen in essentie nodig hebben is namelijk
emotionele veiligheid. Nogmaals: mensen zijn uitermate kwetsbare wezens…

Onze feedbacktraining bestaat uit drie elementen:

1. Soms loop je rond met een gevoel van vaag ongemak. Neem dan het heft in eigen hand en
vraag zelf of iets oké is. Check bij je collega’s of leidinggevende, of buren, of partner. ‘Ik had
achteraf het idee dat ik wellicht te dominant was in de vergadering. Hoe was dat voor jou?’

2. Wil je iemand feedback geven, vertel dan vooral wat wèl werkt en voeg eraan toe welke
wens(en) jij nog hebt vanaf nu. Maak duidelijk wat de vervulling van die wens voor jou
betekent: zou het je rust geven als dit gebeurt, of zou het jou werk besparen? Mensen willen
namelijk heel graag bijdragen aan elkaars welzijn!

3. Als je ergens moeite mee hebt, leg dan de schuld nooit bij de ander, zelfs niet als er
volgens jou werkelijk sprake is van ‘schuld’. Spreek je uit over jezelf, jouw behoeftes en wat
het met jou doet als daar niet aan wordt voldaan. Zeg ook wat het je zou doen als er wel aan
wordt voldaan! Dat richt de energie meteen in positieve richting.

En wees nieuwsgierig! De meeste problemen en ‘fouten’ komen voort uit onhelderheden en
zijn misverstanden. Iemand doet altijd iets, of doet iets niet, met een goede reden.
Dit strookt niet altijd met wat jij had verwacht, of gedacht, of wat je had gewenst.
Streef primair naar helderheid, zonder oordeel. “Ik dacht dat de notulen gisteren verstuurd zouden worden. Klopt dat?”

Het belangrijkste: houd de relatie open. Zodra mensen zich hebben afgesloten krijg je een
slechte sfeer, ontstaat er geroddel, ontstaan er subgroepjes. Ook dit is met ‘feedforward’
aan te pakken. Maak duidelijk wat het voor jou betekent als mensen open met elkaar
omgaan en verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen welzijn. Grote kans dat mensen
heel graag willen bijdragen aan hun eigen, jouw en elkaars levensgeluk.

Dus: peuter niet aan een ander, maar maak bewust wat voor jou zo belangrijk is en
communiceer dat. Houd negatieve emoties 100% bij jezelf. Jij bent boos, geïrriteerd,
gefrustreerd, teleurgesteld etcetera, omdat jij wensen en verwachtingen had, die voor
anderen wellicht niet geheel duidelijk waren, of waar zij andere ideeën over hebben, of nog
anders… Stel vragen en zeg wat jouw wensen zijn.
En als iemand niet doet wat jij wil? Achter elke ‘nee’ zit een ‘ja’, maar dat is weer een
andere training ;).

Check de Turbo Training van Vine, Instituut voor Verbindende Communicatie.